I. Các biểu hiện đau hàm khi há miệng

Đau hàm khi há miệng là một triệu chứng phổ biến, gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống hàng ngày. Cảm giác đau nhức, khó chịu này không chỉ ảnh hưởng đến việc ăn uống mà còn hạn chế các hoạt động giao tiếp.

Các biểu hiện điển hình của tình trạng này bao gồm:

• Hàm co cứng, đau đớn: Người bệnh thường cảm thấy cứng khớp, khó khăn khi mở miệng, thậm chí có thể bị kẹt hàm.
• Đau nhức âm ỉ: Cơn đau thường xuất hiện ở vùng thái dương, hàm dưới, lan tỏa lên tai và có thể lan rộng ra toàn bộ vùng mặt. Cơn đau thường tăng lên khi há miệng quá lớn hoặc nhai thức ăn cứng.
• Khó khăn khi đóng mở miệng: Việc thực hiện các động tác nhai, nói trở nên khó khăn và gây đau đớn.
• Đau nhức vùng đầu hoặc toàn bộ vùng mặt: Ngoài đau hàm, người bệnh còn có thể gặp phải các triệu chứng như đau đầu, đau tai, đau mặt.

II. Nguyên nhân gây đau hàm khi há miệng

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau hàm khi há miệng, trong đó phổ biến nhất là:

• Rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ): đây là một trong những nguyên nhân chính gây đau hàm khi há miệng. Khớp thái dương hàm là một khớp phức tạp, kết nối xương hàm dưới với xương thái dương. Khi khớp này bị tổn thương hoặc hoạt động không bình thường, nó có thể gây ra các cơn đau nhức và hạn chế khả năng mở miệng.
• Sái quai hàm: Tình trạng này thường xảy ra do các hoạt động đột ngột như há miệng quá rộng, ngáp lớn hoặc chấn thương trực tiếp vào vùng hàm. Sái quai hàm gây đau nhức và khó khăn trong việc cử động hàm.
• Thói quen nghiến răng: là một yếu tố nguy cơ gây đau hàm. Nghiến răng thường xảy ra vào ban đêm khi ngủ và tạo ra áp lực lớn lên khớp thái dương hàm, dẫn đến viêm và đau.
• Răng khôn mọc lệch: Răng khôn mọc lệch cũng có thể gây đau hàm. Khi răng khôn mọc lệch, nó có thể đè lên các răng khác, gây đau và viêm nướu. Ngoài ra, răng khôn mọc lệch còn tạo áp lực lên khớp thái dương hàm, làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn khớp này.
• Chấn thương: Các chấn thương ở vùng mặt và hàm cũng là một nguyên nhân gây đau hàm. Tai nạn giao thông, té ngã hoặc các chấn thương thể thao có thể gây tổn thương khớp thái dương hàm và các cấu trúc xung quanh, dẫn đến đau và sưng.
• Viêm khớp: Các bệnh viêm khớp như viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến khớp thái dương hàm, gây đau và hạn chế vận động.

III. Đau hàm khi há miệng có nguy hiểm không?

Đau hàm khi há miệng, một triệu chứng tưởng chừng như đơn giản, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Những biến chứng có thể xảy ra khi đau hàm không được điều trị:

• Giảm chất lượng cuộc sống: Đau nhức hàm khiến các hoạt động hàng ngày như ăn uống, nói chuyện trở nên khó khăn. Điều này không chỉ gây ra sự bất tiện mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến giao tiếp xã hội, làm giảm sự tự tin của người bệnh.
• Mất ngủ: Đau nhức kéo dài, đặc biệt là vào ban đêm, khiến người bệnh khó có thể chìm vào giấc ngủ. Tình trạng mất ngủ kéo dài gây ra mệt mỏi, căng thẳng, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
• Ảnh hưởng đến các khớp khác: Đau hàm không chỉ giới hạn ở vùng hàm mà còn có thể lan rộng đến các khớp khác trên cơ thể. Điều này là do các khớp trong cơ thể có sự liên kết chặt chẽ với nhau.
• Gây biến dạng khuôn mặt: Trong trường hợp nặng, đau hàm có thể dẫn đến tình trạng lệch lạc hàm, gây biến dạng khuôn mặt. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây khó khăn trong việc ăn nhai, phát âm.

IV. Cách điều trị đau khớp hàm khi há miệng

Phương pháp điều trị viêm khớp thái dương hàm sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe tổng thể của từng người. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám kỹ lưỡng và chỉ định phác đồ điều trị phù hợp nhất.

1. Điều trị tại nhà:

Để giảm đau và thư giãn cơ hàm, bệnh nhân có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản tại nhà như:

• Chườm nóng hoặc lạnh: Chườm nóng giúp giảm đau, thư giãn cơ, trong khi chườm lạnh giúp giảm sưng.
• Uống thuốc giảm đau không kê đơn: Các loại thuốc như paracetamol, ibuprofen có thể giúp giảm đau hiệu quả. Tuy nhiên, nên sử dụng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà thuốc.
• Tập vật lý trị liệu: Các bài tập nhẹ nhàng do chuyên gia vật lý trị liệu hướng dẫn sẽ giúp tăng cường cơ hàm, cải thiện khả năng vận động của khớp thái dương hàm.

2. Điều trị bằng thuốc:

Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc sau để giảm đau và viêm:

• Thuốc giảm đau, chống viêm không steroid (NSAIDs): Nhóm thuốc này có tác dụng giảm đau, hạ sốt và chống viêm hiệu quả.
• Thuốc giãn cơ: Giúp thư giãn cơ hàm, giảm căng thẳng.

3. Điều trị nha khoa:

Trong nhiều trường hợp, viêm khớp thái dương hàm có liên quan đến các vấn đề về răng miệng. Do đó, điều trị nha khoa đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng bệnh. Các phương pháp điều trị nha khoa thường bao gồm:

• Mài răng: Loại bỏ các điểm cản trở khi đóng mở miệng, giúp giảm áp lực lên khớp thái dương hàm.
• Nắn chỉnh răng: Điều chỉnh mối quan hệ giữa các răng, giúp khớp thái dương hàm hoạt động trơn tru hơn.
• Máng chỉnh nha: Giúp giảm tải áp lực lên khớp thái dương hàm, bảo vệ răng và tạo điều kiện cho khớp hồi phục.

4. Phẫu thuật:

Phẫu thuật chỉ được chỉ định trong những trường hợp nặng, khi các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả. Phẫu thuật có thể giúp phục hồi chức năng của khớp thái dương hàm, giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

V. Ngăn ngừa đau quai hàm khi há miệng

Đau hàm là tình trạng ngày càng phổ biến, gây ra nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. May mắn thay, chúng ta có thể chủ động phòng ngừa bằng một số biện pháp đơn giản như:

• Tránh nghiến răng: Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đau hàm là thói quen nghiến răng, đặc biệt khi ngủ. Để khắc phục, việc sử dụng máng miệng được các chuyên gia răng hàm mặt khuyến khích. Máng miệng sẽ tạo một lớp bảo vệ cho răng, giảm thiểu ma sát và lực tác động lên khớp thái dương hàm.
• Chọn thức ăn mềm: Thức ăn cứng, dai, khó nhai không chỉ gây mỏi hàm mà còn làm tăng nguy cơ tổn thương răng. Thay vào đó, hãy ưu tiên các loại thực phẩm mềm, dễ nhai, cắt nhỏ thức ăn thành từng miếng vừa miệng. Ngoài ra, hạn chế nhai kẹo cao su quá nhiều cũng là một cách tốt để bảo vệ hàm.
• Không há miệng quá rộng: Há miệng quá rộng, ngáp quá lớn hoặc há miệng cười quá to đều có thể làm căng cơ hàm và gây đau. Do đó, bạn nên chú ý đến các hành động của mình và cố gắng hạn chế chúng.
• Thay đổi tư thế ngủ: Tư thế ngủ không phù hợp có thể gây áp lực lên khớp thái dương hàm, từ đó dẫn đến đau nhức. Bạn nên tránh ngủ nghiêng về một bên hoặc úp mặt vào gối. Thay vào đó, hãy ngủ ngửa hoặc nghiêng nhẹ sang một bên, đồng thời sử dụng gối có độ cao vừa phải để giữ cho cổ và đầu ở vị trí thẳng hàng.

Khám nha khoa định kỳ: Việc khám nha khoa định kỳ là vô cùng quan trọng. Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng răng miệng của bạn, phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và đưa ra những lời khuyên phù hợp. Ngoài ra, việc điều trị kịp thời các bệnh lý về răng miệng cũng giúp giảm thiểu nguy cơ đau hàm.