I. Tật đẩy lưỡi là gì?

Tật đẩy lưỡi là tình trạng lưỡi thường xuyên đè lên răng hoặc đẩy ra phía trước, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của răng và hàm. Khi nghỉ ngơi hoặc nuốt, người bị tật đẩy lưỡi thường đưa đầu lưỡi ra khỏi hàm răng, chạm vào môi hoặc đẩy vào mặt trong của răng.

Tật đẩy lưỡi thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ do các thói quen như mút ngón tay, ngậm núm vú giả quá lâu. Tuy nhiên, người lớn cũng có thể mắc phải tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời từ khi còn nhỏ.

II. Nguyên nhân gây ra tật đẩy lưỡi?

Tật đẩy lưỡi là một tình trạng phổ biến ở trẻ em, đặc trưng bởi việc lưỡi thường xuyên đè lên răng hoặc đẩy ra ngoài môi. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây ra nhiều vấn đề về răng miệng, phát âm và thậm chí cả sức khỏe tổng thể.

Nguyên nhân gây ra tật đẩy lưỡi có thể chia thành hai nhóm chính:

1. Nguyên nhân nguyên phát:

• Rối loạn thần kinh cơ: Một số trẻ em mắc các bệnh lý về thần kinh cơ khiến việc kiểm soát các cơ của lưỡi gặp khó khăn, dẫn đến tật đẩy lưỡi. Tình trạng này thường xuất hiện từ khi còn nhỏ và khó điều chỉnh.
• Yếu tố di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy tật đẩy lưỡi có thể di truyền trong gia đình. Nếu bố mẹ hoặc anh chị em có tật này, khả năng trẻ em cũng mắc phải sẽ cao hơn.

2. Nguyên nhân thứ phát:

• Thói quen xấu: Các thói quen như mút ngón tay, ngậm núm vú giả quá lâu, thở bằng miệng có thể tác động lên vị trí của lưỡi, tạo thành thói quen đẩy lưỡi.
• Mất răng sữa sớm: Khi mất răng sữa sớm, lưỡi sẽ có xu hướng lấp đầy khoảng trống, gây ra áp lực lên các răng còn lại và hình thành thói quen đẩy lưỡi.
• Bệnh lý đường hô hấp: Các bệnh lý như viêm mũi dị ứng, viêm amidan, viêm VA… khiến trẻ phải thở bằng miệng, gây ảnh hưởng đến vị trí của lưỡi và cấu trúc răng hàm mặt.
• Cấu trúc răng hàm mặt bất thường: Phanh lưỡi ngắn, lưỡi to, răng mọc lệch lạc, cắn hở… cũng có thể là nguyên nhân gây ra tật đẩy lưỡi.

III. Tật đẩy lưỡi gây ảnh hưởng đến răng miệng như thế nào?

Tật đẩy lưỡi nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho răng miệng, bao gồm:

• Khớp cắn hở: Một trong những hậu quả rõ rệt nhất của tật đẩy lưỡi là tình trạng khớp cắn hở. Lưỡi thường xuyên đè lên mặt trong của răng, tạo ra một lực đẩy liên tục. Lực này khiến răng không thể khép kín hoàn toàn, tạo ra những khoảng hở giữa các răng. Khớp cắn hở không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai, dễ mắc các bệnh lý về răng miệng như sâu răng, viêm nướu.
• Răng hô vẩu: tật đẩy lưỡi còn là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng răng hô vẩu. Lực đẩy của lưỡi tác động lên răng cửa trên, khiến chúng bị đẩy về phía trước, gây ra tình trạng hô. Răng hô không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt mà còn làm giảm khả năng phát âm các âm như S, Z.
• Răng thưa: tật đẩy lưỡi cũng có thể dẫn đến tình trạng răng thưa. Lực đẩy của lưỡi tác động lên răng, khiến chúng bị xô lệch, tạo ra các khoảng trống giữa các răng. Răng thưa không chỉ làm mất đi tính thẩm mỹ của hàm răng mà còn tạo điều kiện cho thức ăn dễ bị mắc kẹt, gây viêm nướu và sâu răng.
• Ảnh hưởng đến phát âm: Lưỡi đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát âm. Khi lưỡi luôn ở vị trí sai, nó sẽ cản trở việc tạo ra các âm chuẩn xác, đặc biệt là các âm như S, Z, T, D, L, N. Điều này gây khó khăn trong giao tiếp và ảnh hưởng đến sự tự tin của người bệnh.

IV. Phương pháp điều trị tật đẩy lưỡi

Tật đẩy lưỡi là một thói quen xấu ảnh hưởng đến sự phát triển răng miệng, gây ra nhiều vấn đề về thẩm mỹ và chức năng. Để đạt được hiệu quả điều trị cao nhất, việc can thiệp sớm là vô cùng quan trọng.

Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị tật đẩy lưỡi được áp dụng, thường kết hợp với nhau để mang lại hiệu quả tốt nhất.

• Sử dụng khí cụ chống đẩy lưỡi: Một trong những phương pháp phổ biến là sử dụng máng chống đẩy lưỡi. Khí cụ này được thiết kế đặc biệt để ngăn chặn lưỡi chạm vào răng, từ đó giúp hình thành thói quen đặt lưỡi đúng cách.
• Thực hiện các bài tập luyện: Bên cạnh việc sử dụng khí cụ, việc luyện tập các bài tập đặc biệt cũng rất quan trọng. Các bài tập này tập trung vào việc rèn luyện cơ lưỡi, giúp lưỡi đặt đúng vị trí khi nuốt, khi nghỉ và khi nói. Ví dụ như bài tập nuốt đúng cách, bài tập đưa lưỡi chạm vòm miệng, hoặc bài tập thở bằng mũi.
• Niềng răng: Trong một số trường hợp, niềng răng có thể được kết hợp để điều chỉnh lại vị trí của răng và hàm, giúp khắc phục các vấn đề về khớp cắn và thẩm mỹ do tật đẩy lưỡi gây ra.

Việc điều trị tật đẩy lưỡi cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của nha sĩ chuyên khoa. Thời gian điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và sự hợp tác của bệnh nhân.

Tật đẩy lưỡi là một vấn đề cần được quan tâm và điều trị sớm để tránh những hậu quả nghiêm trọng về răng miệng. Nếu bạn hoặc con bạn có dấu hiệu của tật đẩy lưỡi, hãy đến nha khoa để được khám và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.